Πριν από λίγες μέρες πάρθηκε η τελεσίδικη απόφαση του Εφετείου Αθηνών σχετικά με μια σειρά από χρεώσεις που υφίσταται ο καταναλωτής έναντι των τραπεζών. Μπορείτε να διαβάσετε αναλυτικά αυτή την απόφαση και τις πιθανές επιπτώσεις που μπορεί να έχει εδώ: http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_economy_2_29/06/2008_275852
Σημειώνεται ότι οι αποφάσεις ισχύουν μόνο για την Εθνική Τράπεζα αλλά δημιουργείται πλέον δεδικασμένο που ανοίγει τους δρόμους για τους πάσης φύσεως δανειολήπτες.
Στο παρόν κείμενο θα ήθελα απλά να προσπαθήσω να κάνω πιο εύληπτη την πρακτική σημασία που έχει αυτή η απόφαση για τον απλό καταναλωτή σχολιάζοντας έναν προς έναν τους όρους που κρίθηκαν ως καταχρηστικοί. Πάμε λοιπόν.
«Σύμφωνα με την αριθμό 3499/2008, απόφαση του Εφετείου, καταχρηστικοί κρίνονται οι παρακάτω όροι:
- Η επιβάρυνση του καταναλωτή που χρησιμοποιεί την πιστωτική κάρτα ως μέσο πίστωσης με τόκους αναδρομικά από την ημέρα διεξαγωγής της συναλλαγής και όχι με την πάροδο της προθεσμίας πληρωμής που αναγράφεται στον μηνιαίο λογαριασμό που του αποστέλλεται (γεγονός που συνεπάγεται την επιβάρυνση του καταναλωτή με τόκους κατά μέσο όρο 35 ημερών).»
Επιτέλους μπήκε τέλος σε αυτό το θέατρο του παραλόγου. Όταν δανείζεστε χρήματα με την πιστωτική κάρτα υπάρχει μια άτοκη περίοδος χάριτος ανάμεσα σε 30 και 40 μέρες μέσα στην οποία μπορείτε να αποπληρώσετε το δανεισμό χωρίς κανένα κόστος (παρεμπιπτόντως εφόσον χρησιμοποιείται κατ’ αυτόν τον τρόπο την κάρτα μπορείτε να την «κρεμάσετε» πάνω σε έναν καταθετικό λογαριασμό σας και να ζητήσετε να γίνεται Αυτόματη Εξόφληση Λογαριασμού σε κάθε αγορά που κάνετε με αυτήν ώστε να εξοφλείται άμεσα και άτοκα). Μέχρι πρότινος όποιος υπερέβαινε την περίοδο χάριτος έστω και για μία μέρα καλούταν να πληρώσει τόκους που αντιστοιχούσαν στο άθροισμα του περιόδου χάριτος και την περίοδο από την λήξη της περιόδου χάριτος μέχρι και την ημερομηνία εξόφλησης. Για παράδειγμα, ας υποθέσουμε ότι η περίδος χάριτος είναι 30 μέρες και εσύ αποπληρώνετε το χρέος σας με μόλις μία μέρα καθυστέρησης. Πριν από την απόφαση του εφετείου θα πληρώνατε 30+1 μέρες τόκων (με τσουχτερά καταναλωτικά επιτόκια της τάξης του 8-12%) ενώ πλέον θα πληρώνετε μόνο μία.
«- Η επιβολή εξόδων για τις αναλήψεις μετρητών μέσω πιστωτικής κάρτας που κλιμακώνονται ανάλογα με το ποσό ανάληψης από 3 έως 20 ευρώ.»
Σαφές. Από εδώ και στο εξής δε θα έχετε καμία πρόσθετη χρέωση όταν θέλετε να πάρετε μετρητά μέσω της πιστωτικής σας κάρτας. Μόνο κόστος το επιτόκιο και αυτό όπως είπαμε σας επιβαρύνει μετά την περίοδο χάριτος.
«- Η δυνατότητα της τράπεζας για μεγαλύτερη αναπροσαρμογή στις πιστωτικές κάρτες από αυτή που προκύπτει από την αύξηση των επιτοκίων της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας ή τη δυνατότητα της τράπεζας να μη μειώσει το επιτόκιο όταν η πορεία των επιτοκίων της ΕΚΤ είναι καθοδική.»
Το επιτόκιο στο της ΕΚΤ που αναφέρεται παραπάνω αποτελεί το επιτόκιο-βάση για την συντριπτική πλειοψηφία των επιτοκίων που υπάρχουν στην Ευρωζώνη και ειδικά στο χώρο της λιανικής τραπεζικής. Πάνω σε αυτό το επιτόκιο η τράπεζα προσθέτει ένα περιθώριο κέρδους ( το λεγόμενο spread) το οποίο καλύπτει τα λειτουργικά της κόστη και την αποζημιώνει για τους διάφορους χρηματοοικονομικούς κινδύνους που απορρέουν από την πράξη του δανεισμού. Σύμφωνα με την ανωτέρω απόφαση οι τράπεζες δε θα μπορούν να μεταβάλλουν το spread εκμεταλλευόμενες την όποια μεταβολή στο βασικό επιτόκιο της ΕΚΤ (δηλαδή να αυξάνουν τα επιτόκια περισσότερο από το επιτόκιο της ΕΚΤ ή να μη μειώνουν τα επιτόκια όταν μειώνεται το επιτόκιο της ΕΚΤ). Πρακτικά σωστό σε μια χώρα όπου ο κάθε κλάδος λειτουργεί με καθαρά ευκαιριακή λογική. Δημιουργεί πάντως κάποιους προβληματισμούς σε σχέση με το πόσο λειτουργούμε ως ελεύθερη αγορά. Βέβαια όταν η συγκεκριμένη πρακτική υιοθετείται μαζικά από το σύνολο σχεδόν των τραπεζών τότε ούτως ή άλλως είμαστε πολύ μακριά από τις ευεργετικές συνέπειες του πλήρους ανταγωνισμού, οπότε…
«- Η επιβολή εξόδων αδράνειας (0,60 ή 1 ευρώ ανά μήνα) σε καταθετικούς λογαριασμούς που παραμένουν ακίνητοι για διάστημα μεγαλύτερο των 18 μηνών.»
Επιτέλους. Ας πούμε μια ιστορία εδώ. Νονός/Θείος/Λοιπός συγγενής κάνει δώρο στον βαφτισιμιό/ανιψιό/λοιπό παιδί ένα βιβλιάριο καταθέσεων με ένα συμβολικό ποσό. Τα χρόνια περνάνε και κάποια στιγμή που γίνεται ένας έλεγχος εμφανίζεται μηδενικό υπόλοιπο λογαριασμού. Τι είχε συμβεί; Μα φυσικά το επιτόκιο που κέρδιζε ο λογαριασμός ήταν σαφώς μικρότερο από τις χρεώσεις εξόδων αδράνειας και έτσι το μικρό ποσό εξαφανίστηκε με την πάροδο του χρόνου! Άντε μετά να πείσεις τον άλλον ότι οι τράπεζες δεν κλέβουν τον μικροκαταθέτη…
«- Η δυνατότητα της τράπεζας να διαφοροποιεί τα επιτόκια καταθέσεων ανάλογα με το υπόλοιπο του λογαριασμού.»
Αυτή η απόφαση είναι κάπως περίεργη. Γιατί να μην μπορεί η τράπεζα να διαφοροποιεί τα επιτόκια καταθέσεων ανάλογα με το συνολικό υπόλοιπο; Προφανώς και έχει μεγαλύτερη ανάγκη από τους πόρους που θα της προσφέρουν οι καταθέσεις των νομικών προσώπων και των φυσικών προσώπων με μεγάλη οικονομική επιφάνεια (High Net Worth Individuals) οπότε είναι λογικό να τους προσφέρει πιο ελκυστικές αποδόσεις. Η λογική είναι παρεμφερής με έναν έμπορο που έχει άλλες τιμές για τους πελάτες χονδρικής και άλλες για τους πελάτες λιανικής. Γιατί να απαγορευτεί κάτι τέτοιο στις τράπεζες ; Και ποια θα είναι η συνέπεια αυτής της απόφασης; Κοινά ( flat) επιτόκια καταθέσεων για όλους ;
«- Ο περιορισμός της ευθύνης της τράπεζας σε περίπτωση που γίνει παράνομη χρήση του απολεσθέντος ή κλαπέντος βιβλιαρίου καταθέσεως.»
Ομολογώ πως δεν γνωρίζω τι ευθύνες είχε μέχρι πρότινος η τράπεζα σε αυτό το θέμα οπότε δεν μπορώ να εκφέρω γνώμη.
«- Η επιβολή εξόδων τήρησης και παρακολούθησης στους λογαριασμούς καταθέσεων.»
Σαφές και ορθότατο.
«- Την επιβολή εξόδων για την εξέταση αιτήματος δανειοδότησης που κλιμακώνονται ανάλογα με το ποσόν του στεγαστικού δανείου από 550 και φθάνουν έως και 1.500 ευρώ.»
Πάρα πολύ σημαντικό. Αυτά τα έξοδα ήταν ουσιαστικά σαν να μπαίνεις σε μια αντιπροσωπεία αυτοκινήτων και να σε χρεώνουν ένα ποσό για να μπορέσουν να ερευνήσουν αν θα είσαι ασφαλής και καλός οδηγός. Η αξιολόγηση της πιστοληπτικής ικανότητας είναι λειτουργικό έξοδο της τράπεζας και ως τέτοιο θα πρέπει να επιβαρύνει τα επιτόκια της και όχι να καλύπτεται μέσω προμηθειών.
«- Την επιβολή επιβάρυνσης στον δανειολήπτη 50 ευρώ για τη χορήγηση από την τράπεζα βεβαίωσης οφειλών.»
Τέλειωσε και αυτό το αστείο.
«- Τη μονομερή μεταβολή των όρων λειτουργίας των λογαριασμών καταθέσεων.
- Τον μονομερή καθορισμό των ημερών δέσμευσης και διαθεσιμότητας και μετάθεσης της έναρξης τοκοφορίας αναφορικά με ποσά που κατατίθενται.»
Σωστά και αυτά. Προσδίδουν μεγαλύτερη ευελιξία στην αγορά χρήματος και επιτρέπουν την διαπραγμάτευση έστω κάποιων όρων με τον πελάτη.
Γενικότερα είναι μια εξέλιξη που διορθώνει πραγματικά πολλά από τα κακώς κείμενο στο χώρο της λιανικής τραπεζικής και ωθεί τις τράπεζες (ειδικά τις λίγες εκείνες που επικρατούν στον χώρο δημιουργώντας συνθήκες ολιγοπωλίου) σε πιο ουσιώδη ανταγωνισμό, προς όφελος του καταναλωτή και δη του πλέον αδύναμου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου